फेसबूक वर "अंगत पंगत " नावाचा एक ग्रुप आहे . त्यात महाराष्ट्राच्या स्वयंपाक व सांस्कृतिक परंपरांविषयी पोस्ट्स होत असतात . सणासुदीच्या आगमनानिमित्त विवध फराळ पदार्थांची तर रेलचेल असतेच , पण मग कधी कधी उरलेल्या पोळ्यांमधून केलेला गूळ, खोबरं , तूप , वेलची, इ इ घालून केलेला पोळीचा लाडू सगळ्यांना आपल्या लहानपणीच्या दिवसात घेऊन जातो, आणि कुठल्याही फराळाच्या लाडूंपेक्षा मधुरच लागतो.
माझी मैत्रीण शर्वरी खटावकर , हिने उरलेल्या पोळ्यातून असेच स्वादिष्ट पोळीचे लाडू केले, आणि त्यांचे एका सुंदर डिश मधले अतिशय मोहक असे पोर्ट्रेट क्लिक करून फेसबुक वर पोस्ट केले .
मला ६० वर्षांपूर्वी , पुण्याला सदाशिव पेठेतल्या शांताबाई गोखल्यांच्या बालकमंदिरात जाताना नेलेल्या काडीच्या डब्यातले पोळीचे लाडू आठवले. आणि त्यांची चव हि क्षणभर रेंगाळली .
मला ६० वर्षांपूर्वी , पुण्याला सदाशिव पेठेतल्या शांताबाई गोखल्यांच्या बालकमंदिरात जाताना नेलेल्या काडीच्या डब्यातले पोळीचे लाडू आठवले. आणि त्यांची चव हि क्षणभर रेंगाळली .
आणि मग पोळीचे आयुष्य कसे असेल असे मनात आले.
आणि कविता झाली ......
परातीत गेलेले बालपण ,
पिठी च्या संग घालवलेले क्षण,
लाटण्याच्या देखरेखीखाली मोठे होणे ,
आणि मग जणू काही परीक्षा :
आयुष्यातले चटके, आयुष्यातले फुलणे ,
आणि मग साजूक तुपाने
"उगी उगी , झालच हं !" म्हणत समजावणे .
बर्गर पिझ्झा च्या योगात
तिचा वानप्रस्थाश्रम लवकर ,
आणि मग दिवसाच्या शेवटी
एका पोळीच्या डब्यात
किंवा कॅसरोल डब्यात
नशिबात काय येणार याचा विचार करत
स्वस्थ पडून राहणे.
मग एकाएकी ,
तुकडे होऊन मिक्सर मध्ये पडणे ,
तूप, गूळ, खोबरे मंडळींबरोबर हिंडणे फिरणे,
आणि गच्च मैत्रीत
लाडू म्हणून
शर्वरी आणि आजोबांच्या कौतुकात
उर्वरित आयुष्य अनुभवणे.
कसं असतं ,
लहानपणापासून शेवटपर्यंत
लहान थोरांच्या साठी आयुष्य वेचणारे
फार कमी दिसतात,
आणि पोळी तर तिच्या वानप्रस्थाश्रमात
स्वतःचे तुकडे तुकडे करून
सर्वांना आनंद देऊन
अमर होते .....
पिठी च्या संग घालवलेले क्षण,
लाटण्याच्या देखरेखीखाली मोठे होणे ,
आणि मग जणू काही परीक्षा :
आयुष्यातले चटके, आयुष्यातले फुलणे ,
आणि मग साजूक तुपाने
"उगी उगी , झालच हं !" म्हणत समजावणे .
बर्गर पिझ्झा च्या योगात
तिचा वानप्रस्थाश्रम लवकर ,
आणि मग दिवसाच्या शेवटी
एका पोळीच्या डब्यात
किंवा कॅसरोल डब्यात
नशिबात काय येणार याचा विचार करत
स्वस्थ पडून राहणे.
मग एकाएकी ,
तुकडे होऊन मिक्सर मध्ये पडणे ,
तूप, गूळ, खोबरे मंडळींबरोबर हिंडणे फिरणे,
आणि गच्च मैत्रीत
लाडू म्हणून
शर्वरी आणि आजोबांच्या कौतुकात
उर्वरित आयुष्य अनुभवणे.
कसं असतं ,
लहानपणापासून शेवटपर्यंत
लहान थोरांच्या साठी आयुष्य वेचणारे
फार कमी दिसतात,
आणि पोळी तर तिच्या वानप्रस्थाश्रमात
स्वतःचे तुकडे तुकडे करून
सर्वांना आनंद देऊन
अमर होते .....
